NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
145 - (749) وحدثنا
يحيى بن يحيى.
قال: قرأت على
مالك عن نافع
وعبدالله بن
دينار، عن ابن
عمر؛ أن رجلا
سأل رسول الله
صلى الله عليه
وسلم عن صلاة
الليل؟ فقال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم :
"صلاة
الليل مثنى
مثنى. فإذا
خشي أحدكم
الصبح، صلى
ركعة واحدة.
توتر له ما قد
صلى".
{145}
Bize Yahya b. Yahya
rivayet etti. Dediki: Mâlik'e, Nâfi' ile Abdullah b. Dinar'dan dinlediğim,
onların da İbni Ömer'den naklen rivayet ettikleri şu hadîsi okudum:
Bir adam Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e, gece namazını sormuş. Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) :
«Gece namazı ikişer
ikişerdir. Biriniz sabah olacağından korkarsa, bir rek'ât kılsın! Bu onun
kılmış olduğu namazı vitir yapar.» buyurmuşlar.
146 - (749) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة
وعمرو الناقد
وزهير بن حرب.
قال زهير:
حدثنا سفيان
بن عيينة عن
الزهري، عن
سالم، عن
أبيه. سمع
النبي صلى
الله عليه
وسلم يقول. ح
وحدثنا محمد
بن عباد
(واللفظ له)
حدثنا سفيان.
حدثنا عمرو عن
طاوس، عن ابن
عمر. ح وحدثنا
الزهري عن
سالم، عن أبيه؛
أن رجلا سأل
النبي صلى
الله عليه
وسلم عن صلاة
الليل؟ فقال
"مثنى مثنى.
فإذا خشيت الصبح
فأوتر بركعة".
{146}
Bize, Ebû Bekir b. Ebî
Şeybe ile Amru'n-Nâkid ve Züheyr b. Harb rivayet ettiler. Züheyr dediki: Bize,
Süfyân b. Uyeyne, Zührî'den, o da Salim'den, o da babasından, o da Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyururken işitmiş olmak üzere rivayet etti. H.
Bize Muhammed b. Abbâd
da rivayet etti. Lâfız onundur. (Dediki): Bize, Süfyân rivayet etti. (Dediki):
Bize Amr, Tâvûs'dan, o da İbni Ömer'den naklen rivayet etti. H.
Bize, Zührî de
Sâlim'den, o da babasından naklen rivayet ettiki,
Bir adam Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e gece namazını sormuş; da:
«O, ikişer ikişer
kılınır. Sabah olacağından korkarsan bir rek'âtla vitr yapıver!» buyurmuş.
147 - (749) وحدثني
حرملة بن
يحيى. حدثنا
عبدالله بن
وهب. أخبرني
عمرو؛ أن ابن
شهاب حدثه؛ أن
سالم بن عبدالله
ابن عمر وحميد
بن عبدالرحمن
بن عوف حدثاه،
عن عبدالله بن
عمر بن
الخطاب؛ أنه
قال:
قام
رجل فقال: يا
رسول الله!
كيف صلاة
الليل؟ قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "صلاة
الليل مثنى
مثنى. فإذا
خفت الصبح
فأوتر بواحدة".
{147}
Bana, Harmeletü'bnü
Yahya rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b. Vehb rivayet etti. (Dediki):
Bana Amr haber verdi, ona da İbni Şihâb söylemiş, ona da Salim b. Abdillâh b.
Ömer île Humeyd b. Abdirrahmân b. Avf, Abdullah b. Ömer b. Hattâb'dan naklen
rivayet etmişler. Abdullah şöyle demiş:
Bir adam ayağa kalkarak:
Yâ Resûlallah! Gece namazı nasıl kılınır? diye sordu. Resûlullah (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem):
«Gece namazı ikişer
ikişerdir. Şâyet sabah olacağından korkarsan bir rek'âtla vitr, yapıver!»
buyurdular.
148 - (749) وحدثني
أبو الربيع
الزهراني.
حدثنا حماد.
حدثنا أيوب
وبديل عن
عبدالله بن
شقيق، عن
عبدالله بن
عمر؛ أن رجلا
سأل النبي صلى
الله عليه وسلم.
وأنا بينه
وبين السائل.
فقال:
يا
رسول الله!
كيف صلاة
الليل؟ قال
"مثنى مثنى.
فإذا خشيت
الصبح فصل
ركعة. واجعل
آخر صلاتك
وترا" ثم سأله
رجل، على رأس
الحول، وأنا
بذلك المكان
من رسول الله
صلى الله عليه
وسلم. فلا
أدري، هو ذلك
الرجل أو رجل
آخر. فقال له
مثل ذلك.
{148}
Bana, Ebû'r-Rabî'
Ez-Zehrânî rivayet etti. (Dediki): Bize, Hammâd rivayet etti. (Dediki): Bize,
Eyyûb ile Büdeyl, Abdullah b. Şakîk'dan, o da Abdullah b. Ömer'den naklen
rivayet ettiki,
Bir adam Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e Ben soranla Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
arasında olduğum hâlde suâl sordu ve :
— Yâ Resûlâllah! gece
namazı nasıl kılınır? dedi. Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) :
«İkişer ikişer kılınır.
Sabah olacağından korkarsan bîr rek'ât (daha) kıl. Ve namazının sonunu vitir
yap!» buyurdular.
Bir sene sonra ben yine
o yerde iken Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) 'e biri suâl sordu. Ama o
adammıydı, başka birimiydi bilemiyo•rum. Ona da aynı şey'i söyledi.
(749) وحدثني
أبو كامل.
حدثنا حماد.
حدثنا أيوب
وبديل وعمران
بن حدير، عن
عبدالله بن
شقيق، عن ابن
عمر. ح وحدثنا
محمد بن عبيد
الغبري. حدثنا
حماد. حدثنا
أيوب والزبير
بن الخريت، عن
عبدالله بن
شقيق، عن ابن
عمر؛ قال:
سأل
رجل النبي صلى
الله عليه
وسلم. فذكرا
بمثله. وليس
في حديثهما:
ثم سأله رجل
على رأس الحول،
وما بعده.
{….}
Bana, Ebû Kâmil rivayet
etti, dedi ki: Bize Hammâd rivayet etti. (Dediki): Bize, Eyyûb ile Büdeyl ve
Imrânü'bnü Hudeyr, Abdullah b. Şakîk'dan, o da İbni Ömer'den naklen rivayet
ettiler. H.
Bize Muhammed b. Ubeyd
EI-Guberî dahî rivayet etti. (Dediki): Bize, Hammâd rivayet etti. (Dediki):
Bize Eyyûb ile Zübeyrü'bnü Hırrît, Abdullah b. Şakîk'den, o da İbni Ömer'den
naklen rivayet ettiler. İbni Ömer:
«Bir adam, Peygamber (Sallallahu
Aleyhi ve Sellemj'e sordu. .» demiş. Mezkûr râvîler yukarki hadîsin mislini
rivayet etmişlerdir. Yalnız bunların ikisinin hadîsinde dahî «hâdiseden bir
sene sonra Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e bir adam suâl sordu...» cümlesi
ile ondan sonrası yokdur.
İzah:
Bu hadîsi Buhârî
«Ebvâbü'I-Vitr» de; Ebû Dâvûd ile Nesâî de «Kitâbu's-Salât» da muhtelif
râvîlerden tahric etmişlerdir.
Taberânî'nin «Mu'cem»
inde Resûlulah (Sallallahu Aleyhi re Sellem) 'e suâl soran zâtın Abdullah b. Ömer
(Radiyallahû anh) olduğu bildirilmişdir. Ancak Abdullah b. Şakîk rivayetinde;
Hz. Abdullah b. Ömer'in hadîsin râvîlerinden biri olduğu hattâ soran zâtla Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in arasında bulunduğu görülüyor ki, bu takdirde
soranın başkası olması lâzım gelir. Filhakika Muhammedü'bnü Nasr
«Ahkâmü'l-Vitr» nâm eserinde Hz. Abdullah b. Ömer 'den rivayet ettiği bir
hadîsde Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e suâl soran zâtın bir bedevi
olduğunu kaydetmişdir.
Aynî diyor ki: «Mes'ele
soran zâtların müteaddid olduğuna hamledilirse, itiraz yokdur. Ama soran aynı
zât ise Hz. İbni Ömer'in o zât hakkında bir defa bir adam, başka bir defa bir
bedevi; demiş olması caizdir. Soran zâtla birlikde kendisinin sormuş olması da
mümkündür.»
Sorulan suâl gece
namazının kaç rek'ât olduğuna dâirdir. Resûlullah (Sallallahu Aleyhi re
Sellem)'in cevaben: «ikişer ikişerdir.» buyurması, bunu gösterir. Çünkü cevap
suâle mütabik olmak icâb eder.
Hadîsin bir rivayetinde
Hz. İbni Ömer'e «ikişer ikişerdir.» sözünün ne demek olduğu sorulmuş, İbni
Ömer: «îki rek'âtda bir selâm verirsin.» cevâbını vermişdir.
Ulemadan bâzıları: «Bu
hadîsde (ikişerin mânâsı her iki rek'âtda teşehhüd okumakdır.) diyen bâzı
Hanefîlere red cevâbı vardır. Çünkü hadîsin râvîsi o hadîsden murâd ne olduğunu
daha iyi bilir. Akla gelen mânâ râvînin tefsir ettiğidir. Zira dört rek'âtlı
namazlara ikişer denilmez.» şeklinde mütâlâada bulunmuşlardır.
Aynî bunlara, şu cevâbı
veriyor: «Buna kaail olan Hanefî'nin sözü selâmın nefyini (yâni verilmemesini)
îcâb etmez; onun maksadı her iki rek'ât arasında mutlaka teşehhüd yapılması
lâzım geldiğini anlatmakdır. îki rek'âtda bir selâm verip vermemesi mes'elesi
ise ayrı bir bahisdir. Hem dört rek'âtlı namazlara selâmdan kat-i nazar —ikişer
rek'ât kılınmalarına bakarak, onlarda— ikişer ikişer kılınır denilebilir.»